Bu 25 Kasım’da da kadınlar, ülkenin dört bir yanında şiddete, eşitsizliğe, güvencesizliğe karşı en gür sesleriyle taleplerini haykırdılar. Sadece kent merkezlerinde de değil; ilçelerde, iş yerlerinde, fabrikalarda da eylemler gerçekleşti. Kadınlar bulundukları her alanı eylem alanına çevirmenin koşullarını her sene arttırmaya devam ediyor.

Bu 25 Kasım, “aile yılının” sonuna denk gelmesi nedeniyle de önemli. Kadınlar bu yüzden alanlarda aile yılına ve bu gerekçeyle yürütülen iktidar politikalarına karşı da ses yükselttiler. İktidarın; yoksulluğu, şiddeti, güvencesizliği ve eşitsizliği politikalarıyla derinleştirmeye çalıştığı yeniden yeniden hatırlandı.

Fotoğraflar: Eylem Nazlıer-Şeyma Akcan/Ekmek ve Gül

25 Kasım günü kadınlar meydanlarda “Kadın cinayetleri politiktir” derken iktidar açıkladığı ulusal eylem planı ile şiddetin sebebini “failin kişisel özellikleri” ile açıkladı. Sanki şiddeti üreten, eşitsizlik yaratan politikaların faili iktidar değilmiş gibi şiddet tek tek failler üzerinden tanımlandı. Ancak kadınlar tüm bu politikaların karşısında olduklarını yeniden en güçlü sesleriyle ülkenin dört bir yanında tekrarladılar.

25 Kasım’da öne çıkan ve örnek oluşturabilecek kimi eylemler vardı. Özellikle iş yerlerinde ve ilçelerde yapılan eylemler, kadınların bulunduğu her alanı eylem alanına çevirmesinin en somut örnekleri oldu. Petrol-İş Gebze Şubesi Kadın Komisyonu üyesi kadınlar fabrikalarında okudukları basın açıklamasında “Şiddetin ve sömürünün kaynağı sermaye düzenidir” dedi.

Fotoğraf: Petrol-İş

Genel-İş İzmir 6 ve 7 No’lu Şubelerinden kadın işçiler iki ayrı noktada kadınların güvencesiz çalıştırılmasına, iş yerinde yaşanan mobbing ve şiddete, kadın cinayetlerine karşı mücadele çağrısı yaptı.

Fotoğraf: Ekmek ve Gül

Direnişlerinin 50. gününü geride bırak Şık Makas işçileri direniş çadırında şiddeti konuştular. Ardından da önümüzdeki bir aylık eylem planını açıkladılar.

Fotoğraf: Ekmek ve Gül

Grevlerinin 36. gününü geride bırakan Smart Solar işçileri ise Gebze Kadın Platformunun çağırdığı eyleme katıldılar.

Fotoğraf: Ekmek ve Gül

İş yerlerinde gerçekleşen eylemlerden bir diğeri de Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikasının (SES) Aksaray Şubesinin yaptığı çağrıydı. 25 Kasım için bir araya gelen sağlık emekçisi kadınlar “Emeğimizin, haklarımızın ve hayatlarımızın tek güvencesi birliğimiz ve mücadelemizdir. Şiddetsiz bir yaşam için tek güvencemiz mücadelemizdir” dedi.

Fotoğraf: Eylem Nazlıer/Ekmek ve Gül

İşçi kadınların iş yerlerinde, sendikalarıyla eylemler gerçekleştirmesinin yanı sıra 25 Kasım alanlarında bu yıl öne çıkan noktalardan biri de Dilovası’da yaşanan, üç kız çocuğunun ve üç kadın işçinin katledildiği iş cinayetiydi. “Patronlar öldürüyor, devlet koruyor” sloganı pek çok dövize yazılmıştı, güvencesiz çalışma birçok kadının hedefindeydi. Sendikal hakları için mücadele eden ve ev hapsi cezası alan Şık Makas İşçisi Buse Kara da meydanlarda unutulmadı. Kadınlar direnen, direndiği için gözdağı verilmek istenen, iş cinayetlerinde katledilen kız kardeşlerine dövizleriyle, sloganlarıyla, sözleriyle dayanışma mesajlarını gönderdi.

İşçi ve emekçi kadınlar iş yerlerinde, fabrikalarda, kent meydanlarında bu sene seslerini daha gür çıkardı. Ancak bu, yine de çok sınırlı sayıda sendika şubesinin yaptığı çağrılarla sınırlı kaldı. Sendika genel merkezleri, konfederasyonlar temsili açıklamalarla yetindiler. Bu durum, ülkenin dört bir yanında kadınlar eşitsizliğe, güvencesizliğe, yoksulluğa karşı ses çıkarırken sendikaların bu taleplere daha çok sahip çıkması, örgütlü oldukları her alanda bu talepleri öne çıkararak hareket etmesi gerektiğini ortaya koydu.

Özetle, 2025’in 25 Kasım’ı giderek derinleşen yoksulluk ve şiddet koşullarının karşısında kadınların ekmek ve gül mücadelesinin daha da büyümesi gerektiğini göstermiş oldu.

* * *

Ekmek ve gül mücadelesi demişken... 2022 yılında başlattığımız “Okullarda bir öğün ücretsiz, sağlıklı yemek” kampanyamız kapsamında Milli Eğitim Bakanlığına açtığımız dava, 3 Aralık’ta saat 9.30’da, Danıştayda görülecek. Kadınların kapı kapı gezerek topladığı yüz binlerce imzanın ve hep birlikte sürdürdüğümüz mücadelenin bir kazanımı olarak okul öncesi eğitimde bir dönem verilen bir öğün ücretsiz yemeğin kaldırılmasına ilişkin 2023 yılında açtığımız davanın duruşma tarihi iki yıl sonra verildi. Çocukların beslenme, eğitim, eşit bir yaşam hakkı için tüm kadınları bu davanın takipçisi olmaya çağırıyoruz.

Manşet fotoğraf: Eylem Nazlıer/Ekmek ve Gül